Bright Richards (1969) was in Liberia een bekend tv-acteur. In 1991 kwam hij in Nederland wonen nadat hij de oorlog was ontvlucht. Met zijn stichting New Dutch Connections helpt hij via trainingen en theater jonge asielzoekers regie te nemen over hun toekomst. In september (2015 - red.) start in Utrecht zijn Toekomstacademie.

‘Soms, als ik alleen slaap, word ik schreeuwend wakker. Dan droom ik dat mijn kinderen of mijzelf iets overkomt in de burgeroorlog. Of ik droom over mijn zusje dat overleed toen ze 15 was; ze had honger en had giftig gras gegeten.

Soms droom ik dat mijn Nederlandse huis in Afrika staat. Misschien betekent het dat ik me hier steeds meer thuis voel. Ik was een bekende Liberiaan, maar in Nederland was ik niemand. Ik wilde hier graag gezien worden als iemand met toneelkwaliteiten. Als ik overdag aan een toneelstuk werk, schrijf ik 's nachts mijn dromen op. Dat gebruik ik dan voor mijn stuk.

Tijdens de oorlog was mijn grootste droom: eten, slapen en geen kogels horen. Altijd hoorde ik kogels. Ook toen mensen om me heen werden vermoord, bleef ik dromen dat ik weer televisieprogramma's zou maken. Het bleek irreëel. Maar de dromen hielden me overeind.

Als je vlucht, verlies je je waardigheid. Je wordt gezien als een bedreiging voor de samenleving. Niemand die je wil. Het gevaar is dat je zelf gaat geloven dat je niemand bent. Asielzoekers zien in Nederland hun droom veranderen in een nachtmerrie; ze komen in de cel of verliezen de regie over hun leven. Mijn droom is om waarde toe te voegen aan hun leven. Met onze Toekomstacademie wil ik voor hen een brug bouwen tussen onderwijs en bedrijfsleven. Het is fijn dat ik jongeren kan helpen hun dromen te realiseren. Dat ze weer regisseur worden van hun eigen toneelstuk, het leven.

In mijn theatervoorstelling 'As I Left My Father's House' vertel ik mijn vluchtverhaal. Na afloop vragen vluchtelingen me huilend: waarom heb je onze demonen wakker gemaakt? Toch blijven ze mijn voorstellingen bezoeken. Nederlanders proberen nachtmerries en demonen te verstoppen, want iedereen moet hier succesvol zijn. Maar pijn is belangrijk, zodat je weet: dit nooit meer. Ik wil niet dat mijn kinderen hetzelfde meemaken als ik toen ik zo oud was.

Mijn moeder droomde dat ik geëxecuteerd zou worden en niet veel later wilde een rebel mij inderdaad doden. Bijzonder? In Afrika zijn voorspellende dromen heel normaal! Wij hebben een spirituele dimensie; de dromenwereld is ontzettend rijk. Vlak voordat ze mij wilden executeren, dacht ik: wat erg dat mijn ouders geen afscheid van me kunnen nemen. Want mijn lijk zou aan de kant van de weg gegooid worden om daar te verrotten. De vent die mij wilde executeren was als God; mijn leven lag in zijn handen. Ik heb gebeden en gesmeekt voor mijn leven. Totdat een voorbijganger mij herkende van tv. Hij ging voor me staan en smeekte om mijn vrijlating. Hij vond mij waardevol.

Soms droom ik nog over kogels. Die zullen me nooit verlaten. Ik zal erover blijven dromen tot ik doodga.’

Sjoerd Wielenga